O niechęci wobec kulturowych kolektywizmów

Zdrowa niechęć wobec nacjonalizmu nie bierze się z niechęci wobec zbiorowych tożsamości, ale z niechęci wobec redukowania owych tożsamości do plemiennych kompleksów. Natomiast zdrowa niechęć wobec subsydiowanego "multikulturalizmu" nie bierze się z niechęci wobec międzykulturowych interakcji, ale z niechęci wobec podporządkowywania owych interakcji socjoinżynieryjnym machinacjom. Innymi słowy, wspólnym źródłem obu powyższych zdrowych niechęci jest bezwarunkowy szacunek dla wolności osobistej, bez którego niemożliwe jest ani zdrowe przywiązanie do zasługujących na nie znajomych, ani zdrowa otwartość wobec zasługujących na nią nieznajomych.